Dla pacjenta

Kto może się ubezpieczyć dobrowolnie

Osoby nieobjęte obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce, w Unii Europejskiej oraz w państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), mogą ubezpieczyć się dobrowolnie w Narodowym Funduszu Zdrowia, jeżeli mają miejsce zamieszkania (1) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Umowę dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego w Narodowym Funduszu Zdrowia można zawrzeć również mimo posiadania tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego, tj. mimo posiadania statusu członka rodziny (członek rodziny jest uprawniony do świadczeń jako osoba zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego przez osobę opłacającą składkę). Ubezpieczenie dobrowolne pomimo posiadania statusu członka rodziny możliwe jest w wyjątkowych przypadkach: może dotyczyć np. małżonka osoby opłacającej składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Osoba, która pomimo posiadania tytułu do ubezpieczenia jako członek rodziny, decyduje się na zawarcie dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego, składa pisemne oświadczenie, iż znana jest jej o możliwość korzystania z opieki zdrowotnej jako członek rodziny, ale z tego rezygnuje na korzyść własnego tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego (jako osoba ubezpieczająca się dobrowolnie).

Składka na ubezpieczenie dobrowolne

Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie dobrowolne stanowi kwota deklarowanego miesięcznego dochodu, nie niższa jednak od kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku. Od tej reguły są wyjątki (2).
Jeśli przerwa w ubezpieczeniu zdrowotnym i opłacaniu składek wynosi nieprzerwanie 3 miesiące i więcej, objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym uzależnione jest od wniesienia opłaty dodatkowej (3).

Składając pisemny wniosek o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym we właściwym ze względu na miejsce zamieszkania Oddziale Wojewódzkim NFZ, należy przedstawić dokument tożsamości oraz dokument wskazujący datę zakończenia poprzedniego ubezpieczenia. Może nim być np.

• świadectwo pracy
• zaświadczenie z zakładu pracy potwierdzające zakończenie ubezpieczenia oraz ostatni raport miesięczny o składkach (druk ZUS RMUA)
• potwierdzenie dowodu wpłaty ostatniej składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej oraz druk ZUS ZWUA
• zaświadczanie z Urzędu Pracy potwierdzające fakt zakończenia ubezpieczenia itp.

Wniosek o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym

Wypełnione i podpisane przez Ciebie dokumenty możesz:

• złożyć osobiście w siedzibie Zachodniopomorskiego Oddziału NFZ w Szczecinie, Punkcie Obsługi Klientów (Szczecin, ul. Citroëna 2), Delegaturze w Koszalinie;
• przesłać pocztą na adres: ul. Arkońska 45; 71-470 Szczecin;
• przesłać poprzez platformę ePUAP: Identyfikator ePUAP:5rxov9q48d

Wniosek rozpatrywany jest niezwłocznie.

• Na podstawie wniosku zawierana jest umowa, która uprawnia ubezpieczonego i uprawnionych członków rodziny (4) do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych, pod warunkiem terminowego opłacania składki. Umowa zawierana jest na czas nieokreślony.
  
• W przypadku gdy okres nieskładkowy wynosi 3 miesiące i więcej, objęcie ubezpieczeniem dobrowolnym uzależnione jest od wniesienia opłaty dodatkowej. W uzasadnionych przypadkach ubezpieczony może wystąpić do Dyrektora Oddziału z wnioskiem o odstąpienie od pobrania opłaty dodatkowej lub rozłożenie jej na raty.
  
• Po zawarciu umowy ubezpieczony składa w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, właściwym dla miejsca zamieszkania, druk ZUS ZZA będący zgłoszeniem do ubezpieczenia zdrowotnego siebie oraz druk ZUS ZCZA lub ZUS ZCNA będący zgłoszeniem do ubezpieczenia członków rodziny. Druk zgłoszenia ZUS ZCZA lub ZUS ZCNA stanowi integralną część umowy.
• Dowodem ubezpieczenia jest:
  
  • dla osoby, która podpisała umowę: egzemplarz umowy wraz z dowodem opłacenia składki za ostatni miesiąc,
  • dla członków rodziny osoby ubezpieczonej: egzemplarz umowy, druk ZUS ZCZA lub ZUS ZCNA, w którym wymienieni są członkowie rodziny oraz dowód opłacenia przez osobę ubezpieczoną składki za ostatni miesiąc.
• Składka za każdy miesiąc kalendarzowy opłacana jest w terminie do 20. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni (np. za lipiec do 20. sierpnia). Dokonując wpłaty na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne, należy wpisać swój numer rachunku składkowego. Indywidualny NRS jest wyłącznym rachunkiem do opłacania składek na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne. W przypadku zaległości w opłacaniu składek, bieżąca wpłata zostanie zaksięgowana na pokrycie zaległości, wraz z odsetkami.
  
  
• Ubezpieczony może zrezygnować z dobrowolnego ubezpieczenia, informując o tym pisemnie NFZ. Umowa ulega rozwiązaniu, jeśli składka nie jest opłacana przez miesiąc. Umowa nie może być rozwiązana z datą wsteczną. Rozwiązanie umowy lub jej wygaśnięcie nie powoduje anulowania obowiązku opłacenia składek należnych za okres, w którym umowa obowiązywała.
• Umowę o dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne w NFZ mogą zawrzeć mieszkający w Polsce cudzoziemcy (5), jeśli nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego.

Dodatkowa informacja dla osób zawierających umowy dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego

Z powodu zaległości w opłacaniu składek, osoby mające umowy dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego mogą utracić status osób ubezpieczonych (w zgodzie z przepisami ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych oraz zgodnie z postanowieniami zawartych umów).

Każda osoba przystępująca do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego winna zatem zweryfikować w ZUS, czy posiada zalegle zobowiązania, a jeśli tak to uregulować je przed zawarciem umowy.

Podstawy prawne:

• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2017 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. 2017 poz. 1831)
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. 2004 nr 210 poz. 2135) 

• 20% dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki dla osoby, której przerwa w ubezpieczeniu zdrowotnym i opłacaniu składek wynosi nieprzerwanie od 3 miesięcy do roku - wnoszona musi być w całości.
• 50% dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki dla osoby, której przerwa w ubezpieczeniu zdrowotnym i opłacaniu składek wynosi nieprzerwanie powyżej roku do 2 lat - możliwość rozłożenia opłaty maksymalnie na 3 raty.
• 100% dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki dla osoby, której przerwa w ubezpieczeniu zdrowotnym i opłacaniu składek wynosi nieprzerwanie powyżej 2 lat do 5 lat - możliwość rozłożenia opłaty maksymalnie na 6 rat.
• 150% dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki dla osoby, której przerwa w ubezpieczeniu zdrowotnym i opłacaniu składek wynosi nieprzerwanie powyżej 5 lat do 10 lat - możliwość rozłożenia opłaty maksymalnie na 9 rat.
• 200% dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki dla osoby, której przerwa w ubezpieczeniu zdrowotnym i opłacaniu składek wynosi nieprzerwanie powyżej 10 lat - możliwość rozłożenia opłaty maksymalnie na 12 rat.

• osób posiadających obywatelstwo państwa członkowskiego UE lub EFTA , zamieszkujących na terytorium państwa członkowskiego UE lub EFTA,
• osób nieposiadających obywatelstwa państwa członkowskiego UE lub EFTA przebywające na terytorium RP na podst. wizy pobytowej, w celu wykonywania pracy, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zgody na pobyt tolerowany lub osób, które uzyskały w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą albo korzystające z ochrony czasowej na jej terytorium,
• studentów i uczestników studiów doktoranckich, którzy studiują w RP, oraz absolwentów, którzy odbywają w RP obowiązkowy staż, nieposiadających obywatelstwa państwa członkowskiego UE lub EFTA,
• członków zakonów oraz alumnów wyższych seminariów duchowych i teologicznych, postulantów, nowicjuszy i juniorystów zakonów i ich odpowiedników nieposiadających obywatelstwa państwa członkowskiego UE lub EFTA, a przebywających na terytorium RP na podst. wizy, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony, zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zgody na pobyt tolerowany, lub osób, które uzyskały w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą albo korzystają z ochrony czasowej na jej terytorium,
• osób odbywających staż adaptacyjny,
• osób odbywających kursy języka polskiego oraz kursy przygotowawcze do podjęcia nauki w języku polskim, nieposiadających obywatelstwa państwa członkowskiego UE lub EFTA,
• osób korzystających z wolontariatu.