Dla pacjenta
Środa z profilaktyką. Profilaktyka depresji
Ta choroba może dotknąć każdego człowieka. Bez względu na płeć, wiek czy status społeczny. Często rozwija się latami, powoli odbierając radość życia. Jest przyczyną cierpień psychicznych i negatywnie wpływa na zdolność do wykonywania nawet najprostszych codziennych czynności. Bywa, że prowadzi do zniszczenia relacji z rodziną i przyjaciółmi, niezdolności do pracy zarobkowej. W najgorszym przypadku może stać się przyczyną samobójstwa. Jest drugą najczęściej występującą przyczyną zgonów osób w wieku 15-29 lat.
Depresja jest chorobą, którą charakteryzuje uporczywy smutek, brak energii, brak zainteresowania czynnościami, które dotąd sprawiały przyjemność i dawały satysfakcję. Problemy ze snem (bezsenność lub ospałość), niepokój, trudności z koncentracją, utrata poczucia własnej wartości, poczucie winy lub beznadziei istnienia, myśli o samookaleczeniu lub wręcz uporczywe myśli samobójcze – to cechy charakterystyczne tej choroby.
To już druga Środa z profilaktyką poświęcona depresji. Pobierz ulotkę w pdf >>>
Poprzednio mówiliśmy o niej z okazji Światowego Dnia Walki z Depresją >>>
Objawy i zachowania u osoby cierpiącej na depresję:
- obniżenie nastroju,
- stopniowa utrata radości życia – przestają cieszyć rzeczy, które do tej pory
- sprawiały przyjemność,
- zaczyna dominować smutek i przygnębienie,
- pojawiają się wahania nastroju – obniżona kontrola nad emocjami, częsty płacz lub odwrotnie – wzmożona impulsywność,
- mogą się pojawić problemy w codziennym funkcjonowaniu – kłopoty ze wstaniem z łóżka, ubraniem się czy pójściem do pracy,
- relacje z rodziną i bliskimi zostają zaburzone – osoba zmagająca się z depresją
- przestaje zabiegać o uwagę i nie poświęca czasu innym.
- niechęć do życia, poczucie bezsensu, bezsilności i beznadziei, ale także zaniżona samoocena i umniejszanie swoich dokonań np. „Jestem beznadziejny”, „Nie dam rady”, „Nic nie potrafię”, „Nic mi nie wychodzi”.
- zaburzenia snu, brak apetytu oraz lęk, którego chory nie jest w stanie określić.
Ćwiczenia fizyczne mają pozytywny wpływ na ciało i umysł ponieważ:
- wytwarzają się endorfiny – hormony szczęścia. Dlatego też, po treningu czy biegu często doświadczamy euforii i pozytywniej patrzymy na życie,
- podnoszą poziom serotoniny, która przyczynia się do uczucia zadowolenia,
- obniżają poziom kortyzolu (hormonu stresu),
- łagodzą napięcie mięśniowe oraz redukują stres,
- mają udowodnione działanie przeciwdepresyjne i przeciwlękowe przez wzmocnienie pracy neuroprzekaźnictwa w mózgu,
- mogą łagodzić zaburzenia poznawcze, w szczególności spowolnienie psychomotoryczne oraz dysfunkcje wykonawcze.
Jak zachęcić do aktywności fizycznej osobę z depresją
Ryzyko wystąpienia depresji można istotnie zmniejszyć, a gdy depresja już wystąpi, minimalizować jej objawy – poprzez regularną aktywność fizyczną, podejmowaną co najmniej 3 razy w tygodniu.
Aktywność fizyczna osób z depresją stanowi złożone i skomplikowane zagadnienie. Często istnieją bowiem duże trudności z nakłonieniem i motywacją osoby cierpiącej na depresję do jakiejkolwiek aktywności ruchowej.
- Unikaj łatwego pocieszania i komunałów tj. przesadzasz, ogarnij się, rusz się czy wyjdź pobiegać, wiem, co czujesz/mnie też nie jest łatwo. To bardzo zraża osoby chore i sprawia, że czują się jeszcze bardziej niezrozumiane i samotne.
- Bądź wytrwały. Wielokrotnie zachęcaj, zapewniaj i nie trać przy tym cierpliwości.
- Nie uszczęśliwiaj na siłę. Uzgadniaj zakres i kierunek pomocy.
Zaleca się zacząć od minimalnych dawek wspólnej aktywności z osobą chorą. Na początku wystarczy 5 minutowy spacer, aby w miarę poprawy stanu zdrowia powoli stawiać sobie ambitniejsze cele.
Jaka aktywność fizyczna zalecana jest w leczeniu i profilaktyce depresji?
Jednym z najlepszych sposobów zapobiegania a także leczenia depresji i zaburzeń nastroju jest chodzenie. Spacery i szybki marsz to rodzaj wysiłku, który jest najbardziej uniwersalny, niewymagający szczególnych umiejętności ani nakładów finansowych a przynoszący przy tym wymierne efekty.
- Pozytywny wpływ na zaburzenia nastroju mają również inne rodzaje aktywności takie jak aerobik, pływanie, bieganie, jazda na rowerze czy nartach.
- Badania wykazują, że ważną rolę mogą odgrywać również ćwiczenia relaksacyjne i rozciągające oraz takie formy treningu jak na przykład Tai Chi.
- Dużą zaletą sportu jest to, że przynosi bardzo szybko wymierne efekty. Już po 10-minutowym treningu można zaobserwować poprawę nastroju.
- Znaczący i trwały efekt antydepresyjny zaobserwowano po dziesięciu 30-minutowych zajęciach na bieżni.
Należy jednak pamiętać, że kluczem do sukcesu jest systematyczność!
WHO (World Health Organization) rekomenduje dla osób chorujących na depresję aktywność fizyczną trwającą ok. 45 minut 3 razy w tygodniu.