Rehabilitacja lecznicza
Rehabilitacja - gdzie się leczyć
Świadczenia gwarantowane z zakresu rehabilitacji leczniczej są realizowane w warunkach ambulatoryjnych, domowych, w warunkach ośrodka lub oddziału dziennego oraz w warunkach stacjonarnych.
Do świadczeń rehabilitacji leczniczej wymagane jest skierowanie lekarza ubezpieczenia zdrowotnego. Skierowanie obowiązuje do wszystkich zakresów rehabilitacji, w tym do lekarza rehabilitacji leczniczej, tj. do lekarskiej ambulatoryjnej opieki rehabilitacyjnej).
Świadczenia dla osób posiadających orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności - otwórz link
Do świadczeń rehabilitacji wymagane jest skierowanie od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, tj. takiego, który pracuje w ramach umowy z NFZ. Skierowanie obowiązuje do wszystkich zakresów rehabilitacji, w tym do lekarza rehabilitacji leczniczej, tj. do lekarskiej ambulatoryjnej opieki rehabilitacyjnej. Na niektóre zakresy świadczeń, skierowanie wystawić może tylko lekarz specjalista.
Skierowanie na rehabilitację leczniczą w trybie ambulatoryjnym, tj. na zabiegi fizjoterapeutyczne, ważne jest 30 dni od daty wystawienia. W tym czasie skierowanie musi zostać zarejestrowane w miejscu, w którym udzielane będą świadczenia, bez względu na to, kiedy rozpocznie się rehabilitacja.
Od 9 stycznia 2022 r. skierowania na rehabilitację leczniczą wystawiane są w postaci elektronicznej.
Rehabilitacja w warunkach ambulatoryjnych
Skierowanie do poradni rehabilitacyjnej oraz na zabiegi fizjoterapeutyczne może wystawić każdy lekarz ubezpieczenia zdrowotnego.
W przypadku wady postawy kwalifikującej się do rehabilitacji leczniczej narządu ruchu, skierowanie na zabiegi wystawia, w ramach umowy z NFZ:
- lekarz specjalista: rehabilitacji ogólnej, rehabilitacji medycznej lub rehabilitacji w chorobach narządu ruchu lub chirurgii ortopedycznej, lub chirurgii ogólnej, lub chirurgii urazowo-ortopedycznej, lub ortopedii i traumatologii, lub ortopedii i traumatologii narządu ruchu;
- lekarz ze specjalizacją I stopnia: odpowiednio j.w.;
- lekarz w trakcie specjalizacji z rehabilitacji medycznej lub ortopedii i traumatologii narządu ruchu;
W przypadku dzieci - skierowania wystawiają odpowiednio lekarze specjaliści dziecięcy.
Skierowanie na zabiegi fizjoterapii, także w warunkach domowych, należy zarejestrować w ciągu 30 dni od daty wystawienia, inaczej traci ono ważność. Fizjoterapia ambulatoryjna odbywa się w cyklu terapeutycznym do 10 dni zabiegowych; pacjent otrzymuje nie więcej niż 5 zabiegów dziennie.
Usprawnianie dzieci z uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego do ukończenia 18. roku życia, w formie ambulatoryjnej (w gabinecie, zakładzie rehabilitacji/ fizjoterapii) może się odbywać na podstawie jednego w roku kalendarzowym skierowania z poradni specjalistycznej. Zlecony w skierowaniu cykl terapeutyczny nie może przekroczyć 120 dni zabiegowych i 5 zabiegów dziennie.
Poradnia rehabilitacji (lekarz) czynna jest co najmniej dwa dni w tygodniu, w tym co najmniej raz w godz. 13.00 – 18.00.
Gabinet, zakład rehabilitacji lub fizjoterapii (zabiegi) czynny jest co najmniej 5 dni w tygodniu, nie krócej niż 5 godzin dziennie bez przerwy, w tym co najmniej dwa razy w godz. 13.00 - 18.00.
Rehabilitacja w warunkach domowych
Skierowanie na zabiegi fizjoterapii w warunkach domowych wystawia lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), a także inni lekarze ubezpieczenia zdrowotnego:
- lekarze specjaliści: rehabilitacji w chorobach narządu ruchu, rehabilitacji ogólnej, rehabilitacji lub rehabilitacji medycznej, medycyny fizykalnej i balneoklimatologii, chirurgii lub chirurgii ogólnej, chirurgii ortopedycznej, chirurgii urazowo-ortopedycznej, ortopedii i traumatologii, reumatologii, neurologii, neurochirurgii;
- lekarze ze specjalizacją I stopnia i lekarze w trakcie specjalizacji w dziedzinach j.w.
Świadczenia udzielane są pacjentom z zaburzeniami funkcji motorycznych spowodowanymi:
- ogniskowymi uszkodzeniami mózgu (stanami po zatorach mózgowych, udarach krwotocznych mózgu, urazach) - w okresie do 12 miesięcy od dnia powstania ogniskowego uszkodzenia mózgu;
- ciężkimi uszkodzeniami centralnego i obwodowego układu nerwowego (5 stopień skali oceny stopnia niepełnosprawności zwanej skalą Rankina; warunku tego nie stosuje się wobec osób do ukończenia 18. roku życia)
- uszkodzeniem rdzenia kręgowego - w okresie do 12 miesięcy od dnia powstania tego uszkodzenia
- chorobami przewlekle postępującymi, w szczególności: miopatiami, chorobą Parkinsona, zapaleniem wielomięśniowym, rdzeniowym zanikiem mięśni, guzami mózgu, procesami demielinizacyjnymi, kolagenozami, przewlekłymi zespołami pozapiramidowymi, reumatoidalnym zapaleniem stawów
- chorobami zwyrodnieniowymi stawów biodrowych lub kolanowych oraz po zabiegach endoprotezoplastyki stawu - w okresie do 6 miesięcy od dnia wykonania operacji
- złamaniami, obrażeniami i amputacjami kończyn dolnych - w okresie do 6 miesięcy od dnia złamania, obrażenia lub amputacji
- osobom w stanie wegetatywnym lub apalicznym.
NFZ finansuje do 80 dni zabiegowych w roku kalendarzowym, nie więcej niż pięć zabiegów dziennie.
W przypadku uzasadnionym względami medycznymi i koniecznością osiągnięcia celu leczniczego, czas trwania rehabilitacji może zostać przedłużony decyzją lekarza zlecającego zabiegi, za pisemną zgodą dyrektora właściwego oddziału NFZ. Rehabilitacja w warunkach domowych nie może być łączona ze świadczeniami hospicjum domowego.
Rehabilitacja w ośrodku/oddziale dziennym
Przysługuje pacjentowi, którego stan zdrowia nie pozwala na rehabilitację w warunkach ambulatoryjnych, a pacjent nie wymaga całodobowego nadzoru medycznego.
Rehabilitacja ogólnoustrojowa (w tym dla określonych grup pacjentów, w szczególności po leczeniu raka piersi, ze stwardnieniem rozsianym, dysfunkcją ręki, z obrzękiem limfatycznym o różnej etiologii i umiejscowieniu)
Czas trwania rehabilitacji ogólnoustrojowej wynosi od 15 do 30 dni zabiegowych, średnio 5 zabiegów fizjoterapeutycznych dziennie. W przypadku uzasadnionym względami medycznymi i koniecznością osiągnięcia celu leczniczego, rehabilitacja może zostać przedłużona decyzją lekarza prowadzącego, za pisemną zgodą dyrektora właściwego oddziału NFZ.
Czas trwania rehabilitacji pacjentów z obrzękiem limfatycznym wynosi do 40 dni zabiegowych w roku kalendarzowym.
Skierowanie wystawia:
- lekarz oddziału: urazowo-ortopedycznego, chirurgicznego, neurochirurgicznego, neurologicznego, reumatologicznego, chorób wewnętrznych, onkologicznego, urologicznego pediatrii, endokrynologii dziecięcej, diabetologii dziecięcej, ginekologicznego, rehabilitacji ogólnoustrojowej, neurologicznej, pulmonologicznej, kardiologicznej
- lekarz poradni: rehabilitacyjnej, urazowo-ortopedycznej, neurologicznej, reumatologicznej, poradni wad postawy, endokrynologii dziecięcej, diabetologii dziecięcej
- lekarz podstawowej opieki zdrowotnej - w przypadku zaostrzeń chorób przewlekłych
Rehabilitacja kardiologiczna
Skierowanie wystawia:
• lekarz oddziału: kardiologii, kardiochirurgii, chorób wewnętrznych
• lekarz poradni: kardiologicznej, rehabilitacyjnej
• oddziału lub poradni dziecięcej – w przypadku skierowań dla dzieci
Czas trwania rehabilitacji kardiologicznej wynosi nie więcej niż 24 dni zabiegowe w okresie 90 dni kalendarzowych.
Rehabilitacja kardiologiczna w ramach opieki kompleksowej po zawale mięśnia sercowego
Czas trwania świadczenia wynosi maksymalnie 25 osobodni, przy czym zakończenie następuje w okresie nie przekraczającym 90 dni kalendarzowych.
Kwalifikacji do rozpoczęcia procesu rehabilitacji kardiologicznej w warunkach oddziału lub ośrodka dziennego dokonuje lekarz z ośrodka realizującego rehabilitację kardiologiczną w ramach opieki kompleksowej po zawale mięśnia sercowego.
Rehabilitacja dzieci z zaburzeniami wieku rozwojowego
Trwa do 120 dni zabiegowych w roku kalendarzowym. W przypadku uzasadnionym względami medycznymi i koniecznością osiągnięcia celu leczniczego, rehabilitacja może zostać przedłużona decyzją lekarza prowadzącego, za pisemną zgodą dyrektora właściwego oddziału NFZ. Rehabilitacja przeznaczona jest dla dzieci z zaburzeniami wieku rozwojowego do 7 roku życia oraz od 8-18 r.ż, a po przedstawieniu orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego lub orzeczenia o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych (dotyczących upośledzonych w stopniu głębokim) - do ukończenia 25. roku życia.
Skierowanie wystawia:
- lekarz z oddziału lub poradni: neonatologii, rehabilitacji, ortopedii i traumatologii narządu ruchu, neurologii, reumatologii, chirurgii dziecięcej, endokrynologii dziecięcej, diabetologii dziecięcej
- lekarz POZ
Rehabilitacja osób z dysfunkcją narządu słuchu i mowy
Trwa do 120 dni zabiegowych w roku kalendarzowym. W przypadku uzasadnionym względami medycznymi i koniecznością osiągnięcia celu leczniczego, może zostać przedłużona decyzją lekarza kierującego, za pisemną zgodą dyrektora właściwego oddziału NFZ.
Skierowanie wystawia:
- lekarz z oddziału lub poradni: otolaryngologii, otolaryngologii dziecięcej, audiologii i foniatrii, audiologii, foniatrii, neurologii, rehabilitacji.
Rehabilitacja osób z dysfunkcją narządu wzroku
Rehabilitacja trwa do 120 dni zabiegowych w roku kalendarzowym. W przypadku uzasadnionym względami medycznymi i koniecznością osiągnięcia celu leczniczego, może zostać przedłużona decyzją lekarza kierującego, za pisemną zgodą dyrektora właściwego oddziału NFZ.
Skierowanie wystawia:
- lekarz poradni: okulistycznej, neurologicznej, rehabilitacyjnej.
Rehabilitacja pulmonologiczna z wykorzystaniem metod subterraneoterapii (leczenie schorzeń układu oddechowego w oparciu o naturalny mikroklimat)
Czas trwania jest ustalany indywidualnie przez lekarza ośrodka dziennego, wynosi średnio 5 zabiegów dziennie; nie może być krótszy niż 14 dni zabiegowych i dłuższy niż 24 dni zabiegowe.
Skierowanie wystawia:
- lekarz poradni lub oddziału: rehabilitacji, gruźlicy i chorób płuc, alergologii, laryngologii, pulmonologii, pediatrii.
Rehabilitacja udzielana w warunkach stacjonarnych
Rehabilitacja ogólnoustrojowa
Trwa do 6 tygodni; przez 6 dni w tygodniu udzielanych jest średnio 5 rodzajów zabiegów dziennie. W przypadku uzasadnionym względami medycznymi i koniecznością osiągnięcia celu leczniczego, rehabilitacja może zostać przedłużona decyzją lekarza prowadzącego, za pisemną zgodą dyrektora właściwego oddziału NFZ.
Skierowanie wystawia:
- lekarz z oddziału: urazowo-ortopedycznego, chirurgii, neurochirurgii, neurologii, reumatologii, chorób wewnętrznych, onkologii, ginekologii, urologii, pediatrii, kardiologii, geriatrii;
- lekarz z poradni: rehabilitacyjnej, urazowo-ortopedycznej, neurologicznej, reumatologicznej - w przypadku zaostrzeń chorób przewlekłych.
Rehabilitacja pulmonologiczna
Czas trwania dla jednego świadczeniobiorcy wynosi do 3 tygodnie, usprawnianie 6 dni w tygodniu w cyklach przed- i popołudniowych, średnio 5 zabiegów dziennie. W przypadku uzasadnionym względami medycznymi i koniecznością osiągnięcia celu leczniczego, rehabilitacja może zostać przedłużona decyzją lekarza prowadzącego, za pisemną zgodą dyrektora właściwego oddziału NFZ.
Skierowanie wystawia:
- lekarz z oddziału: pulmonologicznego, gruźlicy i chorób płuc, chirurgii klatki piersiowej, kardiologii, laryngologii, chorób wewnętrznych, alergologii, onkologii, pediatrii – w przypadku rehabilitacji pulmonologicznej wieku rozwojowego
- lekarz z poradni: rehabilitacji, gruźlicy płuc i chorób płuc, alergologicznej, chirurgii klatki piersiowej.
Rehabilitacja kardiologiczna
Rehabilitacja kardiologiczna:
- z chorobami współistniejącymi - trwa do 5 tygodni bez przerwy, usprawnianie przez 6 dni w tygodniu. Pacjent jest przyjmowany bezpośrednio po wypisie ze szpitala lub w ciągu 56 dni od wypisu z ośrodka leczenia ostrej fazy choroby;
- kategoria I: trwa do 3 tygodni bez przerwy, usprawnianie przez 6 dni w tygodniu. Pacjent jest przyjmowany bezpośrednio po wypisie lub w ciągu 42 dni od wypisu z ośrodka leczenia ostrej fazy choroby;
- kategoria II: trwa do 2 tygodni bez przerwy, usprawnianie przez 6 dni w tygodniu. Pacjent jest przyjmowany bezpośrednio po wypisie lub w ciągu 28 dni od wypisu z ośrodka leczenia ostrej fazy choroby.
Skierowanie wystawia:
- lekarz oddziału: kardiologii, kardiochirurgii, chorób wewnętrznych, pediatrii;
- lekarz poradni: kardiologii lub rehabilitacji.
W przypadku uzasadnionym względami medycznymi i koniecznością osiągnięcia celu leczniczego, rehabilitacja może zostać przedłużona decyzją lekarza prowadzącego, za pisemną zgodą dyrektora właściwego oddziału NFZ.
Rehabilitacja kardiologiczna w ramach opieki kompleksowej po zawale mięśnia sercowego
Czas trwania maksymalnie 35 dni na oddziale rehabilitacji stacjonarnej z możliwością realizacji części osobodni w warunkach ośrodka lub oddziału dziennego rehabilitacji lub telerehabilitacji, przy czym zakończenie realizacji świadczenia w okresie nie przekraczającym 90 dni kalendarzowych.
Kwalifikacji do rozpoczęcia procesu rehabilitacji kardiologicznej w warunkach stacjonarnych dokonuje lekarz z ośrodka realizującego rehabilitację kardiologiczną w ramach opieki kompleksowej po zawale mięśnia sercowego.
Rehabilitacja neurologiczna
Kierowana jest do pacjentów wszystkich grup wiekowych ze schorzeniami neurologicznymi. Prowadzona jest w ramach wyodrębnionych grup świadczeń, z podziałem na kategorie, w zależności od stanu pacjenta oraz terminu, jaki upłynął od wypisania pacjenta z ośrodka, w którym leczono ostrą fazę choroby.
- zaburzeń funkcji mózgu
Czas trwania i warunki przyjęcia:
- kategoria I: do 16 tygodni w przypadku wystąpienia chorób współistniejących, przyjęcie bezpośrednio po wypisie lub w ciągu 14 dni od wypisu z ośrodka leczenia ostrej fazy choroby, do 12 tygodni w przypadku braku chorób współistniejących, przyjęcie bezpośrednio po wypisie lub w ciągu 30 dni od wypisu z ośrodka leczenia ostrej fazy choroby;
- kategoria II: do 9 tygodni w przypadku wystąpienia chorób współistniejących, do 6 tygodni w przypadku braku chorób współistniejących, przyjęcie bezpośrednio po wypisie lub w ciągu 30 dni od wypisu z ośrodka leczenia ostrej fazy choroby.
- zaburzeń funkcji rdzenia i korzeni nerwowych
Czas trwania i warunki przyjęcia dla kategorii I i II analogiczne jak powyżej.
- zaburzeń obwodowego układu nerwowego i dystrofie mięśniowe
Czas trwania i warunki przyjęcia:
- kategoria I: do 9 tygodni bez przerwy, przyjęcie bezpośrednio po wypisie lub w ciągu 14 dni od wypisu z ośrodka leczenia ostrej fazy choroby;
- kategoria II: do 6 tygodni bez przerwy, przyjęcie bezpośrednio po wypisie lub w ciągu 30 dni od wypisu z ośrodka leczenia ostrej fazy choroby.
- przewlekła
Czas trwania: do 6 tygodni raz w roku kalendarzowym. Skierowanie wystawia:
- lekarz z oddziału lub kliniki: anestezjologii i intensywnej terapii, neurologii, neurochirurgii, chirurgii ogólnej, chirurgii dziecięcej, ortopedii i traumatologii, chorób zakaźnych, chorób wewnętrznych, pediatrii po przeprowadzeniu konsultacji neurologicznej;
- lekarz z poradni specjalistycznej: rehabilitacyjnej, neurologicznej, neurochirurgicznej, chirurgii ogólnej, chirurgii dziecięcej, urazowo-ortopedycznej.
- dziecięca
Czas trwania, w roku kalendarzowym: kategoria I: do 16 tygodni; kategoria II: do 12 tygodni; kategoria III: do 12 tygodni. Skierowanie wystawia:
- lekarz z oddziału: anestezjologii i intensywnej terapii, neonatologii, neurologii, neurochirurgii, ortopedii i traumatologii, chirurgii dziecięcej, chorób zakaźnych, pediatrii;
- lekarz z poradni specjalistycznej: rehabilitacyjnej, neurologicznej, neonatologicznej, pediatrii, neurochirurgicznej, urazowo-ortopedycznej, chirurgii dziecięcej.
We wszystkich grupach świadczeń realizowanych w rehabilitacji neurologicznej, w przypadku uzasadnionym względami medycznymi i koniecznością osiągnięcia celu leczniczego, rehabilitacja może zostać przedłużona decyzją lekarza prowadzącego, za pisemną zgodą dyrektora właściwego oddziału NFZ.
Leczenie dzieci ze śpiączką
Świadczenie to udzielane jest w trybie innym niż szpitalne, stacjonarnie i całodobowo. Skierowanie wystawia lekarz ubezpieczenia zdrowotnego bezpośrednio po zakończeniu hospitalizacji (jako kontynuacja leczenia szpitalnego). Na podstawie skierowania zespół terapeutyczny dokonuje kwalifikacji świadczeniobiorców do programu oraz podejmuje decyzję o czasie leczenia, który nie powinien trwać dłużej niż 12 miesięcy od rozpoczęcia programu.
W wyjątkowych przypadkach, jeżeli wydłużenie leczenia przyniesie pacjentowi korzyści zdrowotne, ustalone w oparciu o kryteria medyczne przyjęte przez zespół terapeutyczny, zespół ten może wyrazić zgodę na wydłużenie leczenia w programie do 15 miesięcy.
Leczenie dorosłych chorych ze śpiączką
Świadczenie to udzielane jest w trybie innym niż szpitalne, stacjonarnie i całodobowo. Skierowanie wystawia lekarz ubezpieczenia zdrowotnego bezpośrednio po zakończeniu hospitalizacji (jako kontynuacja leczenia szpitalnego). Decyzję o czasie leczenia powołuje zespół terapeutyczny na podstawie kryteriów medycznych. Czas leczenia w programie nie powinien trwać dłużej niż 12 miesięcy od dnia rozpoczęcia leczenia w programie. W przypadkach uzasadnionych stanem klinicznym świadczeniobiorcy, jeżeli wydłużenie leczenia przyniesie świadczeniobiorcy korzyści zdrowotne, ustalone na podstawie kryteriów medycznych przyjętych przez zespół terapeutyczny, zespół ten może wyrazić zgodę na wydłużenie leczenia w programie do 15 miesięcy.
Rehabilitacja w zakładzie rehabilitacji
Pacjent przebywający w zakładzie rehabilitacji leczniczej, w którym świadczenia udzielane są całodobowo, ponosi koszty wyżywienia i zakwaterowania. Miesięczną opłatę ustala się w wysokości odpowiadającej 2,5 krotności najniższej emerytury, z tym, że opłata nie może być wyższa niż kwota odpowiadająca 70% miesięcznego dochodu pacjenta, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej.