Ambulatoryjna opieka specjalistyczna
aktualizacja 22.10.2018
Poradnie specjalistyczne - gdzie się leczyć
Pracownie diagnosty - gdzie się leczyć (ASDK - ambulatoryjne świadczenia diagnostyczne kosztochłonne)
Pacjent ma prawo wybrać poradnię specjalistyczną.
W przypadku nagłego zachorowania lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia, świadczenie w poradni specjalistycznej winno być zrealizowane w trybie nagłym, czyli w dniu zgłoszenia. Decyzję o przyjęciu pacjenta w trybie nagłym podejmuje lekarz.
Osoby uprawnione do świadczeń bez wymaganego skierowania i poza kolejnością.
Ze skierowaniem
Świadczenia w poradniach zakontraktowanych przez NFZ w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (AOS) udzielane są na podstawie skierowania od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) lub innego lekarza udzielającego świadczeń w ramach umowy z NFZ.
Skierowaniem do lekarza specjalisty nie jest karta informacyjna dotycząca świadczeń udzielonych w oddziale szpitalnym, izbie przyjęć, szpitalnym oddziale ratunkowym.
Od 8 stycznia 2021r. skierowania są wystawiane w postaci elektronicznej.
Kierowanie na badania diagnostyczne
Lekarz specjalista może skierować pacjenta na dowolne badanie diagnostyczne wskazane w koszyku gwarantowanych świadczeń wykonywanych w ramach AOS, niezbędne do rozpoznania choroby, postawienia diagnozy i prowadzenia terapii. To lekarz decyduje o potrzebie wykonania badania.
Badania diagnostyczne, na które kieruje lekarz specjalista w ramach umowy z NFZ są bezpłatne, jeśli pacjent wykona je na podstawie obowiązującego skierowania i w miejscu wskazanym przez lekarza kierującego.
Jeśli pacjent objęty stałą opieką specjalistyczną wymaga wykonania badań kontrolnych pozostających w związku z prowadzonym leczeniem, skierowanie na te badania wystawia i pokrywa koszty ich wykonania poradnia specjalistyczna, w której pacjent się leczy. Dotyczy to również poradni specjalistycznej, do której skierowanie nie jest wymagane.
Badania ASDK
ASDK to skrót od: ambulatoryjne świadczenia diagnostyczne kosztochłonne. Są one odrębnie kontraktowane przez NFZ i wykonywane w pracowniach diagnostycznych w trybie ambulatoryjnym.
Należą do nich takie świadczenia, jak: rezonans magnetyczny (MR), tomografia komputerowa (TK), echokardiografia płodu, endoskopia przewodu pokarmowego (gastroskopia i kolonoskopia) oraz badania z zakresu medycyny nuklearnej. O miejscu ich wykonania decyduje pacjent. Wyboru dokonuje spośród pracowni mających umowę z NFZ.
Na badania do pracowni diagnostycznych kieruje lekarz udzielający świadczeń w rodzaju: ambulatoryjna opieka specjalistyczna, rehabilitacja lecznicza oraz opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień.
Na badanie endoskopowe przewodu pokarmowego, tj. gastroskopię i kolonoskopię, może kierowac także lekarz POZ.
Pracownie diagnostyczne - otworz link do zakładki
Badania kontrolne
Jeśli pacjent objęty stałą opieką specjalistyczną wymaga wykonania badań kontrolnych pozostających w związku z prowadzonym leczeniem, skierowanie na te badania wystawia i pokrywa koszty ich wykonania świadczeniodawca udzielający świadczeń w poradni specjalistycznej. Dotyczy to również lekarza specjalisty, do którego pacjent ma prawo zgłosić się bez skierowania.
Kierowanie do innego specjalisty
Lekarz specjalista może skierować pacjenta do innego lekarza specjalisty. O taką konsultację może wystąpić do lekarza prowadzącego także sam pacjent. W przypadku kierowania pacjenta z jednej poradni specjalistycznej do innej, jako badania wstępne przekazywane są wyniki wszystkich dostępnych badań.
Świadczenie specjalistyczne
Świadczenie specjalistyczne obejmuje ocenę stanu zdrowia pacjenta lub ocenę przebiegu leczenia, w oparciu o badanie podmiotowe i przedmiotowe oraz posiadane lub przedstawione wyniki badań dodatkowych oraz posiadane lub przedstawione wyniki badań dodatkowych oraz uwzględniające w uzasadnionych medycznie przypadkach: realizację procedur medycznych - diagnostycznych (w tym laboratoryjnych), terapeutycznych, rehabilitacyjnych, będących kontynuacją rozpoczętych wcześniej, lub pozyskiwanie w drodze skierowania niezbędnych, uzupełniających wyników badań dodatkowych, lub wydanie orzeczenia/ zaświadczenia, lub wydanie karty diagnostyki i leczenia onkologicznego – DiLO.
Świadczenie specjalistyczne pierwszorazowe
Jest to świadczenie wykonywane u pacjenta pierwszorazowego, tj. takiego, który trafia do danej poradni po raz pierwszy. Polega ono na kompleksowej ocenie stanu zdrowia, obejmującej wywiad lekarski, badanie fizykalne, kierowanie na badania dodatkowe, ocenę dostępnych i zleconych wyników badań dodatkowych. Na tej podstawie lekarz podejmuje decyzję diagnostyczną, tj. określa jednostkę chorobową (według klasyfikacji ICD-10), oraz terapeutyczną, tj. dotyczącą dalszego schematu opieki nad pacjentem. Lekarz wskazuje również dalszy tryb opieki, którym może być: leczenie w POZ, pozostawienie pod opieką poradni specjalistycznej, skierowanie do lekarza specjalisty w innej dziedzinie medycyny, skierowanie do szpitala lub zakończenie leczenia specjalistycznego. Świadczenie obejmuje również przekazanie „Informacji dla lekarza kierującego/POZ”, a w uzasadnionych medycznie przypadkach - wydanie karty diagnostyki i leczenia onkologicznego - DiLO.
Kierowanie do szpitala
W przypadku, gdy pacjent objęty leczeniem specjalistycznym wymaga leczenia szpitalnego, lekarz z poradni specjalistycznej dołącza do skierowania wyniki badań diagnostycznych zgodnie z rozpoznanym schorzeniem, aktualną wiedzą i praktyką medyczną, umożliwiające potwierdzenie wstępnego rozpoznania.
Świadczenie pohospitalizacyjne
Pacjent, który leczył się w danym szpitalu, może w jego przyszpitalnej poradni otrzymać świadczenie pohospitalizacyjne, tj. związane z przebiegiem i efektem hospitalizacji. Świadczenie może się odbyć w okresie do 30 dni od zakończenia hospitalizacji (a także hospitalizacji planowej lub świadczenia udzielonego w ramach leczenia jednego dnia). Obejmuje ocenę przebiegu procesu leczenia po zakończeniu hospitalizacji (w zakresie, który z tej hospitalizacji wynika), w oparciu o badanie i posiadane lub przedstawione wyniki badań dodatkowych. W uzasadnionych medycznie przypadkach mogą to być badania uwzględniające realizację procedur medycznych: diagnostycznych (w tym laboratoryjnych), terapeutycznych, rehabilitacyjnych, będących kontynuacją rozpoczętych wcześniej, lub niezbędne badania dodatkowe, lub wydanie orzeczenia/ zaświadczenia.
Obowiązek informowania lekarza POZ
Lekarz ubezpieczenia zdrowotnego leczący pacjenta w poradni specjalistycznej zobowiązany jest do pisemnego informowania lekarza rodzinnego, o rozpoznaniu, sposobie leczenia, rokowaniu, ordynowanych lekach, w tym czasokresie ich stosowania i dawkowania oraz wyznaczonych wizytach kontrolnych. Na podstawie zaświadczenia wydanego przez lekarza specjalistę, z rozpoznaniem choroby i zalecaną farmakoterapią, lekarz rodzinny może wystawiać recepty przez okres wskazany w zaświadczeniu od lekarza specjalisty.
Organizacja pracy poradni
Świadczeniodawca w widocznym miejscu umieszcza m.in. informacje o miejscu i czasie udzielania świadczeń, imiona i nazwiska osób udzielających świadczeń, zasady zapisu na wizyty ambulatoryjne i domowe, tryb składania skarg i wniosków; prawa pacjenta; adres i numer telefonu do Rzecznika Praw Pacjenta, numer bezpłatnej infolinii do Biura Rzecznika Praw Pacjenta oraz informacje o możliwości i sposobie zapisania się na listę oczekujących na świadczenie opieki zdrowotnej.
W przypadku nieobecności lekarza w pracy, świadczeniodawca ma obowiązek poinformować pacjentów o sposobie zorganizowania opieki w tym okresie. Jeśli świadczeniodawca ma siedzibę w innym miejscu niż wykonuje świadczenia, informacja powinna być dostępna w obu miejscach.
Przyjmowanie pacjentów powinno się odbywać zgodnie z harmonogramem pracy poradni.
Lekarz z poradni specjalistycznej ma obowiązek, w przypadkach uzasadnionych medycznie, do udzielania świadczeń w formie porad domowych.
Podstawa prawna
- Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Dz.U. 2004 nr 210 poz. 2135
- Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 30 sierpnia 2009 r. w sprawie gwarantowanych świadczeń opieki zdrowotnej
- Warunki zawierania i realizacji umów NFZ - Świadczeniodawca